Spółka z o. o. a ZUS – czy wspólnicy w spółce muszą go opłacać?

Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki z o.o. ma wiele zalet, jednak nie jest również wolne od wad. Podwójne opodatkowanie to jeden z aspektów, który zniechęca niektórych do utworzenia podmiotu. Z drugiej strony nie można podważać, że aktualnie taka forma prawna jest niezwykle popularna i można ją łatwo utworzyć. Wielu potencjalnych wspólników zastanawia się, co ze składkami na ubezpieczenie społeczne. Czy spółka zoo bez ZUS jest możliwa?

Składki na ubezpieczenie społeczne – kto im podlega?

Co do zasady osoby prawne – czyli m.in. spółka z o.o. – nie są zobowiązane do opłacania składek ZUS. Ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej podlegają tylko osoby fizyczne oraz wspólnicy spółek osobowych. Czy zatem trzeba opłacać zus w spółce z o.o.? 

To, czy dany pomiot podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Na podstawie jej treści nie ma wątpliwości, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej (por. art. 8 ust. 6 pkt 4 w.w. ustawy). 

Składki zus w spółce z o.o.

Zus w spółce z o.o. jest zależny od stosunku, który łączy wspólników z podmiotem. Jeśli są oni zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, będą podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Wątpliwości pojawiają się w przypadku, gdy mowa o jednoosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. W tym wypadku status pracodawcy i pracownika w praktyce by się zacierał. 

Okazuje się jednak, że taka osoba będzie również podlegać składkom ZUS. W tym przypadku jednak umowa o pracę nie powinna być zawierana, a obowiązek zapłaty wynika ze statusu jedynego wspólnika spółki z o.o. 

Wieloosobowa spółka z o.o. a nowy ład

Początek 2022 roku przyniósł liczne zmiany w przepisach. Zmieniły się również zasady zgłaszania do ubezpieczeń społecznych członków zarządu spółki z o.o. Jeśli takie osoby zarządzające spółką otrzymują regularnie wynagrodzenie – np. co miesiąc – podlegają one obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Na tej podstawie możliwe jest, aby pod obowiązek opłacania składek ZUS podlegali również członkowie zarządu, którzy działają na podstawie mianowania.  

Na jaką wysokość obciążenia trzeba się przygotować?

Składki ZUS są zależne od przeciętnego wynagrodzenia. Z tego powodu od lat sukcesywnie rosną i dla wielu przedsiębiorców mogą stanowić znaczne obciążenie. 

Prognozowane przeciętne wynagrodzenie w 2022 roku stanowi podstawę do ustalania wysokości zobowiązania w zakresie 60% – w przypadku wspólników jednoosobowych spółek z o.o. podstawa wynosi więc 3553,20 złotych. Biorąc pod uwagę te dane, składki wyniosą około 1200 złotych. Wspólnicy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością nie mogą korzystać z preferencyjnych składek ZUS. 

Na zus w spółce z o.o. wpływa również nowy ład. Od nowego roku zniknęło prawo do odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. 

ZUS – jak nie płacić w spółce z o.o.?

Niektórzy wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, starając się za wszelką cenę uniknąć obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, dzielą się udziałami w stosunku 99% do 1%. Celem jest osiągnięcie efektu, w którym składki zus w spółce z o.o. nie będą należne. 

Orzecznictwo sądów różnych instancji – w tym Sądu Najwyższego – mocno ogranicza jednak możliwość takiego zakłamywania stanu faktycznego. Wskazuje się, że tak daleko idąca dysproporcja w wielkości udziałów jest iluzoryczna, ponieważ i tak jeden wspólnik w takich okolicznościach zyskuje znaczną przewagę decyzyjną. W tych warunkach – mimo wpisania do KRS dwóch wspólników – konieczne będzie prawdopodobnie opłacanie składek ZUS. Obowiązek powstaje zawsze od momentu wpisu do rejestru bądź nabycia udziałów, a ustaje z chwilą wykreślenia spółki z o.o. bądź zbycia praw udziałowych.